Raboresearch Economie

Europa kampt met een aantal ernstige structurele zwakheden: gebrek aan belangrijke grondstoffen, gebrek aan een concurrerende industrie en gebrek aan militaire macht. In deze aflevering gaan Maartje Wijffelaars en Bas van Geffen in op de noodzaak tot meer strategische autonomie voor de EU. En bovenal: hoe daar te komen. Interviewer: Elwin de Groot.

Wat is de oorzaak van de Chinese vastgoedcrisis? En wat is de impact daarvan op de Chinese economie? Wat heeft de overheid gedaan om deze crisis te bezweren en zitten er eventueel nieuwe maatregelen in de pijplijn? In deze aflevering laat China-econoom Teeuwe Mevissen zijn licht schijnen op de ontwikkelingen in de Chinese vastgoedsector en geeft hij antwoord op deze vragen. Interviewer: Maartje Wijffelaars.

De auto-industrie is ontzettend belangrijk voor Europa, maar ondervindt hevige concurrentie van Chinese bedrijven. De Europese Commissie verdenkt de Chinese overheid ervan staatssteun aan Chinese autobouwers te verstrekken, waardoor sprake is van oneerlijke concurrentie. Kunnen we rekenen op verhoogde importtarieven voor Chinese auto's? En wat betekent dit voor de relatie tussen de twee grootmachten? Vragen waarop Erik-Jan van Harn en Teeuwe Mevissen in deze aflevering antwoord proberen te geven. Interview: Maartje Wijffelaars.

Terwijl het woningtekort record na record breekt en wonen voor steeds minder mensen betaalbaar is, stevent de nieuwbouw af op een instorting. Sinds de piek in 2022 is de verkoop van nieuwbouwkoophuizen gehalveerd. Ook worden er fors minder bouwvergunningen verleend. Mensen zijn onverminderd op zoek naar woonruimte, maar zagen hun mogelijkheden op de koopwoningmarkt vorig jaar als sneeuw voor de zon verdwijnen door de gestegen rentes. De bouwsector heeft ondertussen te maken met oplopende bouwkosten, en de grondprijzen dalen ook niet zomaar. Het gevolg is een giftige cocktail van vraag- en aanbodfactoren die de woningbouwambities van het kabinet in duigen heeft laten vallen. In deze aflevering bespreken huizenmarkteconomen Carola de Groot, Nic Vrieselaar en Stefan Groot de uitdagingen en wat er nodig is om de nieuwbouw in ons land weer vlot te trekken.

Tegen de achtergrond van de torenhoge inflatie heeft een stevige maatschappelijke discussie plaats over de ontwikkeling van winsten en lonen. Gemiddeld zijn inkomsten uit vermogen – bijvoorbeeld in de vorm van winst of rente – de afgelopen jaren beter op peil gebleven dan inkomsten uit loon. Maar achter dit gemiddelde schuilen grote verschillen tussen sectoren en bedrijven. Bovendien keren bedrijven niet alle winsten uit aan de eigenaren ervan. Ook gebruiken zij hun winsten om investeringen te doen die het toekomstige verdienvermogen van de economie kunnen vergroten. In deze aflevering schetsen Hugo Erken en Stefan Groot het genuanceerde verhaal achter de recente ontwikkelingen van de lonen en winsten in ons land. Interviewer: Ester Barendregt.

Na jaren van voorbereiding, onderhandeling en discussie is de Wet Toekomst Pensioenen goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer. Door de pensioenhervorming veranderen de spelregels voor de opbouw van je pensioen. In deze aflevering bespreken Leontine Treur en Bas van Zanden wat er voor jou als ondernemer verandert en waar je zelf op kunt letten. Ben je werknemer? Luister dan naar onze eerder verschenen aflevering in deze serie over wat de pensioenhervorming voor jou betekent. Interviewer: Nic Vrieselaar.

Na jaren van voorbereiding, onderhandeling en discussie is de Wet Toekomst Pensioenen goedgekeurd door de Tweede en Eerste Kamer. Door de pensioenhervorming veranderen de spelregels voor het pensioen dat werknemers opbouwen. In deze aflevering bespreken Leontine Treur en Bas van Zanden wat er voor jou als werknemer verandert en waar je zelf op kunt letten. Ben je ondernemer? Binnenkort verschijnt er een aflevering in deze serie over wat deze hervorming voor jou betekent. Interviewer: Nic Vrieselaar.

In de RaboResearch Economiepodcast-reeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ praten Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman over praktijkervaringen in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze vijfde aflevering gaan ze niet in gesprek met ondernemers, maar met mensen binnen Rabobank die brede welvaart vanuit de bank proberen vorm te geven. Te gast zijn Nanouk Grootendorst van Rabo Foundation, Peter Smit van het Start- en Scale-up team en David van Lynden van de Circulair Ondernemen Desk. Waarom houden ze zich bezig met duurzaam bankieren? Hoe gaan ze daarbij te werk en waar lopen ze tegenaan? En hoe stellen ze zich de toekomst van duurzaam bankieren voor? Door antwoord te geven op deze vragen krijgen we inzicht in de rol van Rabobank in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie.

De brede welvaart in Nederland is de afgelopen drie jaar nauwelijks veranderd. Hoe kan dat met alle ontwikkelingen van de laatste tijd? Uit onderzoek blijkt dat delen van brede welvaart wel degelijk verslechterd zijn, maar ook dat andere welvaartsdimensies het geheel juist overeind houden. Bovendien zijn er verschillen tussen regio’s. Niet alleen in het niveau van brede welvaart, ook in de scores op de onderliggende dimensies. De ene regio is de andere niet. Dit soort kennis is belangrijk voor (regionaal) welvaartsbeleid. Sjoerd Hardeman en Rogier Aalders gaan er uitgebreid over in gesprek. Interviewer: Suzanne Bijkerk.

Halfgeleiders (chips) zijn cruciale componenten van heel veel apparatuur en belangrijk voor onder meer de defensie-industrie en voor nieuwe technologieën, zoals kunstmatige intelligentie. In deze aflevering bespreken Kan Ji en Lize Nauta de complexe mondiale waardeketens van halfgeleiders: wat zijn de verschillende stadia in deze waardeketens? Welke partijen spelen een belangrijke rol in die verschillende stadia? En welke afhankelijkheden bestaan er zoal? Interviewer: Ester Barendregt.

In de RaboResearch Economiepodcast-reeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in gesprek met ondernemers over hun ervaringen in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze vierde aflevering vertellen Frido Kraanen van ouderenzorgorganisatie Omring en Winfred de Nijs van Bouwbedrijf De Nijs over de kansen en uitdagingen in de transitie. Waar Frido met 5.000 medewerkers in Noord-Holland-Noord duurzaamheid echt een plek geeft in de bedrijfsvoering, is Winfred actief als aannemer en projectontwikkelaar in Noord-Holland met steeds meer aandacht voor houtbouw. Wat de overeenkomsten zijn tussen deze zorgorganisatie en bouwonderneming? Beiden zetten verduurzaming actief op de agenda in de keten door het gesprek aan te gaan met leveranciers en klanten.

Transities zoals verduurzaming, digitalisering en vergrijzing vereisen dat bedrijven kunnen inspelen op veranderende marktomstandigheden. In hoeverre beschikt het Nederlandse bedrijfsleven over voldoende verandervermogen om met deze transities om te gaan? Hoe komt het dat sommige bedrijven wel en andere niet over verandervermogen beschikken? En wat heeft een onderneming behalve verandervermogen nog meer nodig? In deze podcast gaan Suzanne Bijkerk en Sjoerd Hardeman in op deze en gerelateerde vragen.

Hoe inclusief zijn Nederlandse bedrijven en wat levert inclusief ondernemen eigenlijk op in economische zin? In deze aflevering geven Suzanne Bijkerk en Sjoerd Hardeman antwoord op deze vragen. Zij deden uitgebreid onderzoek en evalueren het nut van een diversiteitsbeleid. Ook bespreken zij maatregelen die bedrijven kunnen nemen om diversiteit in de onderneming te vergroten. Bovendien staan zij stil bij trends op de arbeidsmarkt die van invloed zijn op de inclusiviteit van bedrijven. Interview: Ester Barendregt.

In de podcastreeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in op de verhalen van ondernemers zelf in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze derde aflevering vertellen Dick van Aggel van Medicura en Roy van de Moosdijk van Just Rocket Science over de kansen en uitdagingen van circulair ondernemen. Waar Dick probeert voor alle tante Tiny’s een fijn thuis te creëren door benodigde medische hulpmiddelen snel op de juiste plek te krijgen, helpt Roy met het bouwen van lokale allianties. De uitdaging? Partijen verbinden die elkaar versterken.

De oorlog in Oekraïne heeft de Europese economische afhankelijkheid van het buitenland pijnlijk duidelijk gemaakt. Het onderwerp strategische autonomie staat bij EU-beleidsmakers nu dan ook hoog op de agenda. En dat is maar goed ook. Want behalve directe schade door bijvoorbeeld hoge energieprijzen kunnen er ook aanzienlijke indirecte economische effecten optreden, zo laten de berekeningen van RaboResearch zien. Beleidsmakers doen er volgens Erik-Jan van Harn en Hugo Erken dus goed aan om vaart te maken. Interviewer: Ester Barendregt.

In de podcastreeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in op de verhalen van ondernemers zelf in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze tweede aflevering vertellen Bart van Straten van Van Straten Medical en Greencycle en Klaas Bakker van Cotap over de kansen en uitdagingen van circulair ondernemen binnen respectievelijk de zorg en de industrie. Waar Bart de operatiekamer van ziekenhuizen als goudmijn voor herbruikbare grondstoffen ziet, geeft Klaas het restafval van vloeren een nieuw leven. De uitdaging? Schaal creëren door de hele keten in beweging te krijgen.

De meeste Nederlanders zijn negatief gestemd over de richting die Nederland opgaat. Mensen die negatiever gestemd zijn over de toekomst van ons land ervaren vaak ook een lagere brede welvaart. Toch vormen welvaartsverschillen langs gangbare regionale indelingen (provincies, stad en platteland, Randstad en daarbuiten) in het algemeen geen verklaring voor regionale verschillen in het sentiment. Onderzoekers Sjoerd Hardeman en Floris Jan Sander zien dat vooral de sociaaleconomische groep waartoe mensen behoren van belang is. Interviewer: Leontine Treur.

In de podcastreeks ‘Ondernemend naar Brede Welvaart’ gaan Martje Fraaije en Sjoerd Hardeman in op de verhalen van ondernemers zelf in de transitie naar een duurzame en inclusieve economie. In deze eerste aflevering spreken we Dizzy Soederhuizen van Omefa en Adriaan Lieftinck van Mezt over hoe zij ondernemerschap met oog voor verduurzaming in de praktijk brengen. Waar familiebedrijf Omefa verduurzaming nadrukkelijk ziet als dé manier om kosten te besparen en opbrengsten te vergroten, neemt Mezt een prominent maatschappelijk vraagstuk als vertrekpunt voor de introductie van technologische innovatie.

In Zuid-Holland is de brede welvaart lager dan elders in het land. Hoe komt dat? Maar vooral, wat moet er gebeuren om de brede welvaart hier te verbeteren? Om deze vragen te beantwoorden, gaan Otto Raspe en Floris Jan Sander in gesprek met Judith Cok, Caspert van der Wel en Harry Wientjens.

Steeds meer Nederlanders maken zich zorgen over hun financiën. Toch praat nog lang niet iedereen gemakkelijk over persoonlijke geldzaken en financiële problemen met vrienden of familie. In deze aflevering bespreken Carlijn Prins en Otto Raspe dit taboe en leggen zij uit waarom praten over geldzorgen een eerste stap kan zijn op weg naar hulp.