Follow The Money

Het mooie van onderzoek doen is dat je soms zaken tegenkomt waar je niet naar op zoek was. In deze aflevering vertellen Dorine Booij en Annebelle de Bruijn daarover. Zij ontdekten dat Chinese promovendi in ons land niet altijd even goed behandeld worden. Deze onderzoekers krijgen een beurs vanuit China en universiteiten hier profiteren daarvan.

Rosanne Kropman en Margot Smolenaars liepen drie maanden mee met de kinderrechter. Zij volgden zaken die normaal gesproken niet toegankelijk zijn voor journalisten. Daar kregen ze een beeld van het laatste puzzelstuk in hun dossier Jeugdzorg in het rood. In deze aflevering vertellen ze over hun nieuwe inzichten.

Luuk van der Sterren en Darko Lagunas deden onderzoek naar de zeldzame mineralen die nodig zijn voor de bouw van windmolens. Europa wil in de delving van deze grondstoffen voor windmolens graag zelfvoorzienend zijn. Maar dat is niet zo eenvoudig, want de bewerking van zeldzame mineralen laat afval achter waar omwonenden van mijnen niet op zitten te wachten. Hoe kan het dat er aan deze groene energie zo’n smerig randje zit?

Deze week is de parlementaire enquête naar de winning van Gronings aardgas hervat: vandaar dat Follow the Money de week opende met een hoofdstuk uit het aankomende boek van Sam Gerrits: ‘De Aarde en het gas’. Sam Gerrits vertelt over mijnschade door de eeuwen heen en laat zien dat de ontkenning daarvan niets nieuws is en niet alleen in Nederland speelt. Birte Schohaus licht toe hoe dit verhaal aansluit op het dossier de Shell Papers. Tot slot gaat het ook nog over lavasnuiven.

Judith Spanjers heeft zich weer eens vastgebeten in een onderwerp. Ze bekeek 300 jaarrekeningen van gezinshuizen om te doorgronden hoe het verdienmodel van die branche eruit ziet. Gaandeweg ontdekte ze dat het toezicht deels gedaan wordt door de sector zelf. Bij gebrek aan beter. Gaat dat wel goed?

Witwassen is momenteel te aantrekkelijk in Nederland. Betrokkenen zijn het erover eens dat er iets moet gebeuren: de bestrijding ervan kost teveel en levert te weinig op. De banken willen samenwerken, maar stuiten op privacy-problemen. Henk Willem Smits legt uit hoe we verstrikt zitten, en Jan Hein Strop laat zien dat het altijd nog erger kan: namelijk in de advocatuur.

Follow the Money leidt het internationale journalistieke onderzoek ‘the China Science Investigation’. Zo achterhaalden we dat Europese wetenschappers, via hun samenwerking met Chinese onderzoekers, kennis delen met het Chinese leger. Mira Sys en Siem Eikelenboom vertellen hoe zij te werk gingen.

Tot aan de inval in Oekraïne hielpen Nederlandse bedrijven met de ontwikkeling van het Arctisch gebied. Het is de nieuwe energieprovincie van de Russen. De Nederlandse 'polaire strategie' wordt enigszins weggemoffeld, maar is van groot belang.

De herinrichting van de Noordzee neemt een vlucht. Dat komt door de uitbreiding van windmolenparken en aanleg van kabels. Ties Gijzel bracht alle partijen in kaart. Economie lijkt vooralsnog belangrijker dan veiligheid. Is Nederland voorbereid op sabotage? Liever zelf het artikel lezen? ➪ https://www.ftm.nl/artikelen/podcast-beveiliging-noordzee

Het boek ‘De Blauwe Fabel’ over de KLM blijkt actueler dan ooit, nu hordes mensen meemaken wat er mis is op Schiphol en bij KLM. Ties Joosten laat zien dat wij de vliegmaatschappij al vanaf de oprichting steunen. Het bedrijf belooft keer op keer beterschap. Waar komt die blinde liefde voor het bedrijf vandaan? Het begon meer dan 100 jaar geleden met één man met een passie.

Eveline Rethmeier reisde door Europa om de fertiliteitsindustrie in kaart te brengen. Wat hebben mensen er allemaal voor over om kinderen te krijgen en wie verdienen daaraan? Pijnlijk actueel is haar update van het deel over een grote draagmoederkliniek in Oekraïne. Daar worden de baby’s nu noodgedwongen verzorgd in een schuilkelder. Artikelen van Eveline Rethmeier: https://www.ftm.nl/auteur/eveline-rethmeier

FTM zoekt inmiddels samen met tachtig Europese journalisten naar bezit van rijke Russen. Nikki Brands en Dimitri Tokmetzis vertellen over deze samenwerking, de software waarmee dat gebeurt en over de villa’s, vliegtuigen en boten die boven komen drijven. Zij hebben hun informatie beter op een rij dan de regering.

Hoe breng je het bezit van oligarchen in kaart? En wat gebeurt er nou eigenlijk als iemand op een sanctielijst staat? Henk Willem Smits vertelt over zijn zoektocht naar rijke Russen die het Kremlin financieel steunen. Die rijkdom verkregen zij onder meer dankzij advocaten op de Zuidas die gunstige juridische constructies bedenken. Zijn die advocaten al gestopt met zakendoen met Rusland? Jan-Hein Strop weet het antwoord: niet allemaal… https://www.ftm.nl/auteur/henk-willem-smits https://www.ftm.nl/auteur/jan-hein-strop

Dennis L’Ami doet onderzoek naar de financiering van politieke partijen en ontdekte al meerdere keren schimmige of op z’n minst ondoorzichtige constructies. Lokale partijen had hij nog niet in het vizier, maar daar komt verandering in. Gaan we de kant op van de VS waar degenen met het meeste geld winnen? Liever zelf het artikel lezen? ➪ bit.ly/366Xowe

De Europese Commissie hecht erg aan transparantie, maar nu even niet. De besluitvorming over wie welk geld krijgt om de coronapijn te verzachten, is lastig boven tafel te krijgen. Bureau Brussel is daarom een samenwerking met meerdere Europese journalisten aangegaan. Peter Teffer vertelt over deze operatie. Bas van Beek van de WOB-desk doet ook een boekje open over lastige onderzoeken. Liever zelf het artikel lezen? ➪ bit.ly/3gOMZXY

Judith Spanjers besloot na haar onderzoek naar de zorgwinsten in de regio Tilburg, ook de kwaliteit van de zorg onder de loep te nemen. Samen met Stephan Jongerius van het Brabants Dagblad stuitte ze op een ‘horrorhuis’. Zowel bewoners als medewerkers voelden zich hier onveilig. Helaas is dit niet de enige plek waar de veiligheid in het geding is. Alle artikelen van Judith Spanjers: https://www.ftm.nl/auteur/judith-spanjers

Dirk Mostert werd benaderd door een moeder: naar haar zeggen was haar kind onterecht uit huis geplaatst. Hij was geïntrigeerd en wilde deze uithuisplaatsing van A tot Z uitpluizen. Hoe gaat zoiets in z’n werk? Margot Smolenaars las het dossier dat hij aanlegde en ook haar liet het niet meer los. Een uithuisplaatsing is een uiterste redmiddel. Daar moeten goede redenen voor zijn. Waren die er? Liever zelf het artikel lezen? ➪ bit.ly/3FRghzo

Om te weten hoe groot de invloed is van lobbyclubs op het Nederlandse belastingklimaat deed Daniël de Jongh een WOB. Uit de duizenden pagina’s doemt een beeld op van een grote Amerikaanse vinger in de pap. In deze aflevering vertelt Daniël over zijn grondige onderzoek. Liever zelf het artikel lezen? ➪ bit.ly/3tvTExS

Toen ABN Amro gered werd door de staat was de opdracht er een saaie bank van te maken, zonder risico’s. Gerrit Zalm hield zich niet aan die opdracht. Eric Smit ontdekte dat er tijdens zijn bestuur constructies via Luxemburg zijn opgetuigd om belastingvoordeel te behalen. Hij belde met Zalm om verhaal te halen. Liever zelf het artikel lezen? ➪ bit.ly/3f2BpaC

Ties Joosten is klaar met zijn boek over KLM: De blauwe fabel. Het komt 25 januari uit. In deze aflevering vertelt hij alvast over het schrijfproces en zijn bronnen. Ook belicht hij het ‘mainportbeleid’: een economische theorie die alleen in Nederland aangehangen wordt en toe lijkt aan vervanging. Het boek De blauwe fabel is hier te verkrijgen: winkel.ftm.nl/products/de-blauwe-fabel